29 Δεκ 2008

Νίκος Σκαλκώτας



H τελευταία ανάρτηση αυτής της χρονιάς αφορά σε μία "πραγματικά μεγάλη μουσική φυσιογνωμία του τόπου μας" όπως είπε γι' αυτόν ο Μάνος Χατζηδάκις, τον Νίκο Σκαλκώτα (1904-1949). Ένας σπουδαίος Έλληνας συνθέτης, που αναγνωρίστηκε πολύ μετά το θάνατό του.
Ο Νίκος Σκαλκώτας γεννήθηκε στη Χαλκίδα στις 8 Μαρτίου του 1904. Καταγόταν από την Τήνο. Τα μέλη της οικογένειάς του είχαν παράδοση στη μουσική. Προερχόταν από οικογένεια μουσικών με το επίθετο Σκαλκώτος. Ο πατέρας του Αλέκος, φλαουτίστας στη Φιλαρμονική της Χαλκίδας άλλαξε το επίθετο της οικογένειάς του σε Σκαλκώτας χάριν ευφωνίας. Πέντε ετών άρχισε να μαθαίνει βιολί με τον θείο του και το 1910 η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα για να του προσφέρει την ευκαιρία πληρέστερης μουσικής μόρφωσης. Γράφτηκε στο Ωδείο Αθηνών και το 1920 αποφοίτησε με την ανώτατη διάκριση "Χρυσό Μετάλλιο".
Το 1921 έφυγε για σπουδές στο Βερολίνο έχοντας εξασφαλίσει σειρά υποτροφιών. Τα επόμενα χρόνια έπαιζε βιολί σε διάφορες εκδηλώσεις ενώ ποιήματά του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Νουμάς". Στα 19 του συνθέτει τα πρώτα του έργα, στα 20 θεωρεί ότι η σύνθεση είναι ο προορισμός του και αποφασίζει να σταματήσει τις περαιτέρω σπουδές για να αφιερωθεί σ' αυτήν. Εικάζεται ότι αν συνέχιζε να παίζει βιολί πιθανότατα θα γινόταν ένας από τους σημαντικότερους σολίστ του αιώνα! Δάσκαλοί του στη σύνθεση ήταν οι Κουρτ Βάιλ, Φίλιπ Γιάρναχ και ο "πάπας της πρωτοπορίας" Άρνολντ Σέμπεργκ, ο οποίος τον εκτιμούσε ιδιαίτερα. Έκανε χρήση του δωδεκαφθογγικού συστήματος προσαρμόζοντάς το σε μία εντελώς δική του εκδοχή, όπως π.χ. με τη συνύπαρξη πολλών σειρών αντί μίας και μονής. Στο έργο του υπάρχει ένα πολυσύνθετο σύστημα κανόνων, συνήθως πολύ πιο προχωρημένο απ' ότι χρησιμοποιούν άλλοι συνθέτες. Ήταν ένας ανορθόδοξος δωδεκαφθογγιστής ο οποίος είχε ιδέες "περισσότερο κατακόρυφες (κάθετες) παρά οριζόντιες". Τολμούσε να αναμαμειγνύει τη λόγια τέχνη με χυδαία στυλ (κατά τους επικριτές του) όπως jazz. Πάντως ο Schoenberg πάντοτε τον στήριζε, τον πρότεινε για υποτροφίες και τον θεωρούσε "γεννημένο συνθέτη". Ο Σκαλκώτας δεν χρησιμοποιεί την λύση των clusters. Δίνει σημασία σε κάθε νότα που απαρτίζει μία συγχορδία. Επιπλέον, μία από τις εντελώς προσωπικές ενορχηστρωτικές τεχνικές του, αφορά την ικανότητά του να δημιουργεί "πολλαπλασιαστικές εντυπώσεις". Αυτό σημαίνει ότι ο ακροατής έχει την ψευδαίσθηση ότι υπάρχουν περισσότερα από δύο όργανα.

Κατά τα χρόνια των σπουδών του από τις πιο στενές παρέες του ήταν ο Δημήτρης Μητρόπουλος και ο Γιάννης Κωνσταντινίδης ο οποίος και συμμετείχε στην αρχική "Επιτροπή Σκαλκώτα" ως μέλος της επιτροπής που είχε αναλάβει την επιμέλεια των καταλοίπων και γενικώς του έργου του, μετά το θάνατό του.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Βερολίνο έγραψε πάνω από 70 έργα. Το Μάιο του 1933 έφυγε εσπευσμένα από το Βερολίνο, ίσως λόγω της πολιτικής κατάστασης η οποία ανάγκαζε πολλούς να φεύγουν έτσι. Άφησε πίσω όλα του τα έργα μάλλον σκόπευε να επιστρέψει. Δεν μπόρεσε όμως να ανανεώσει το διαβατήριό του μη έχοντας υπηρετήσει τη θητεία του. Τα περισσότερα από τα χειρόγραφα που έμειναν στη Γερμανία καταστράφηκαν, κάποια βρέθηκαν μετά τον πόλεμο στο παλαιοπωλείο Ohmann. Το 1931 , μια έντονη συναισθηματική κρίση προκάλεσε το χωρισμό του με την Γερμανίδα σύντροφό του, τη βιολονίστρια Ματίλντε Τέμκο, με την οποία είχε αποκτήσει δύο παιδιά, την Άρτεμη και ένα βρέφος που πέθανε στη γέννα. Ακολούθησε η δημιουργική κρίση, που κράτησε έως το 1935. 'Όταν επέστρεψε στην Αθήνα αντιμετώπισε τον φθόνο και την καχυποψία του μουσικού κυκλώματος παρότι ήταν γνωστή η αξία του. Στα μουσικά πράγματα της χώρας κυριαρχούσαν άνθρωποι συντηρητικών αντιλήψεων, που σχετίζονταν με τη λεγόμενη "Εθνική Σχολή" και δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να κατανοήσουν τις νέες μουσικές προτάσεις του Σκαλκώτα.

Όλες οι πόρτες ήταν κλειστές. Για να ζήσει δέχεται να παίξει βιολί σε ένα από τα τελευταία αναλόγια της Κρατικής ορχήστρας και αργότερα στις Ορχήστρες της Λυρικής και της Ραδιοφωνίας, παρά την αναμφισβήτητη αξία του ως βιολονίστα. Ως αντίδοτο άρχισε να συνθέτει πυρετωδώς από το 1935 και ως το 1945, είχε γράψει πάνω από 100 έργα. Κλεισμένος στον δικό του κόσμο και αποκομμένος εντελώς από τις ευρωπαϊκές τάσεις ανέπτυξε το δικό του εντελώς προσωπικό ύφος.
Οι συνάδελφοί του ισχυρίζονταν ότι έγραφε ακαταλαβίστικη μουσική, που ήταν αντίθετη με τους κανόνες που διδάσκονταν στα ωδεία και διέδιδαν πως. . . ."είναι τρελός! Για να γράφει τέτοια μουσική δεν μπορεί παρά να είναι τρελός! ''. Όταν ήταν στην Κρατική Ορχήστρα γνωρίστηκε με τον Τζων Παπαδόπουλο, εξαίρετο βιολιστή και συμμαθητή του Shostakovich στο Λένινγκραντ. Από τα πρώτα πράγματα που του είπε ο Σκαλκώτας ήταν μία φιλική συμβουλή: "Πρόσεχε να μην καταλάβουν ότι είσαι καλός, γιατί θα σε βγάλουν κι εσένα τρελό".

Γερμανικά περιοδικά έγραψαν: "Ο Σκαλκώτας είναι ένας εξαιρετικά προικισμένος μουσικός, ο οποίος αδιαφορώντας για τον γύρω κόσμο προχωρεί στον καλλιτεχνικό του δρόμο και τον βρίσκει. Για λίγους σύγχρονους συνθέτες μπορεί να λεχθεί το "πρέπει να γραφεί ακριβώς έτσι όπως πρέπει". Και είναι ένας από αυτούς. Ανήκει σ' εκείνους που, όπως έγραψε ο Nietzsche, οφείλουν στο δάσκαλό τους το ότι δεν παρέμειναν μαθητές. Πρόκειται για μία μεγαλοφυΐα". Όταν αυτά γράφονται από μουσικοκριτικούς όπως ο Hans Keller, τότε αποκτούν ιδιάζουσα βαρύτητα. 
Δεν βρέθηκαν πουθενά σκίτσα, πρώτες γραφές ή πρόχειρα σχεδιαγράμματα έργων του. Πιθανή εξήγηση: Το χειρόγραφο του κάθε έργου ήταν οριστικό, χωρίς διαγραφές, ενδοιασμούς, αλλαγές. Η κάθε σύνθεση, έτοιμη μέσα στη φαντασία του, δεν είχε παρά να "αντιγραφεί" στο καθαρό. Μπορούσε να επεξεργάζεται νοερώς. Αυτός και ο Mozart! Ίσως και ελάχιστοι ακόμη. . .

Στατιστικές παρατηρήσεις του Γ.Γ.Παπαϊωάννου:"Το εικαζόμενο σύνολο των 170 έργων του αντιπροσωπεύει 571 μέρη έργων ή 6.500 σελίδες ή περίπου 60.000 μέτρα. Αυτοί οι αριθμοί επιβεβαιώνουν ότι το έργο του Σκαλκώτα υπερβαίνει σε έκταση το άθροισμα της εργογραφίας των τριών μεγάλων βιενέζων, Schoenberg, Webern, Berg. Εντυπωσιακό αν αναλογιστούμε ότι είχε στη διάθεσή του μόνο 25 χρόνια δημιουργικής σταδιοδρομίας, ενώ οι τρεις βιενέζοι συνολικά 120 χρόνια, δηλαδή το πενταπλάσιο. Επίσης συνολικά πλησιάζει σε όγκο το έργο των μεγάλων κλασικών. Οι 6.500 σελίδες παρτιτούρας του Ν.Σ. μπορούν να συγκριθούν με τις 7.700 σελίδες του Μπετόβεν".

Προικισμένος με ασυνήθιστες και σπάνιες ικανότητες: Απόλυτη ακοή, τέλεια μνήμη, φαντασία, οργάνωση και επεξεργασία υλικού νοερώς, ως και στην τελευταία λεπτομέρεια, πριν το έργο καταγραφεί στα πεντάγραμμα. Παρ' όλα αυτά πίστευε, όπως κι ο J.S.Bach, ότι η συστηματική εργασία είναι σημαντικότερη από το ταλέντο. Έλεγε, "Ο συνθέτης πρέπει να γράφει πολύ, πάρα πολύ, ελέγχοντας συνεχώς με αυτοκριτική το κάθε βήμα του. Μόνον έτσι μπορεί να πετύχει κάτι αξιόλογο, κι αυτή είναι η σύστασή μου προς τους νέους συνθέτες".

Έργα του οι πασίγνωστοι "36 Ελληνικοί χοροί" που γνώρισαν την πρώτη τους ολοκληρωμένη εκτέλεση μόλις το 1988, η "θάλασσα", οι "κλούβες" που το έγραψε φυλακισμένος επί κατοχής από τους κατακτητές, η "Επιστροφή του Οδυσσέα", το μνημειώδες έργο "32 κομμάτια για πιάνο" που γράφτηκε σε δύο μήνες το καλοκαίρι του 1940 ενώ και άλλα έργα του έχουν την ίδια ακριβώς ημερομηνία! το "Παραμυθόδραμα", την "Κλασική συμφωνία", Κοντσέρτα, μουσική δωματίου κ.α.
 
Το 1946 παντρεύτηκε την πιανίστρια Μαρία Παγκαλή κι ένα χρόνο μετά ήρθε στη ζωή ο γιος τους Αλέκος, που διακρίθηκε ως ζωγράφος. Ο δεύτερος γιος του που τον γνωρίζουμε ως πρωταθλητή Ελλάδας στο σκάκι, γεννήθηκε δύο μέρες μετά τον ξαφνικό θάνατό του.
Λίγες μέρες πριν συμβεί το μοιραίο, αισθανόμενος επίμονες ενοχλήσεις, είχε πάει μέχρι τα ιατρεία του ΙΚΑ για να δει κάποιον γνωστό του γιατρό. Ήταν μεγάλη η ουρά των ασθενών στους προθαλάμους. Αυτό αποθάρρυνε το συνθέτη ο οποίος πήγε να φύγει. Στην πόρτα συνάντησε το γνωστό γιατρό που του πρότεινε να παρακάμψει την ουρά και να μπει από την πλαϊνή πόρτα. Αξιοπρεπώς ο Σκαλκώτας αρνήθηκε, λέγοντάς του πως θα ξαναπεράσει μία άλλη φορά. . . Ευγενικά αμελής ή αμελώς ευγενής; Δεν γνωρίζουμε αν ξαναπέρασε.
Νύχτα της 18ης προς 19ης Σεπτεμβρίου του 1949. Πόνοι αφόρητοι στη κοιλιά. Περισφιγμένη κήλη. Άμεση χειρουργική επέμβαση. Καταλήγει τρεις ώρες μετά. Πιστεύουμε σήμερα ότι δεν είχε δείξει αδιαφορία στο θέμα της υγείας του, αλλά μάλλον υποτίμησε τη σοβαρότητα της καταστάσεως, λόγω εσφαλμένης διάγνωσης του γιατρού. Η κήλη είναι από αυτά που λένε "γελοία" αιτία θανάτου. Να όμως . . . .

Κατά τη διάρκεια της 45χρονης ζωής του ο Σκαλκώτας παρέμεινε κατ' ουσίαν "άγνωστος, ανεκτέλεστος και ανέκδοτος". Ακόμα και σήμερα υπάρχουν μέτριοι μουσικοί που δυσανασχετούν όταν πρόκειται να εκτελέσουν τις υψηλών απαιτήσεων πάρτες του. Πόσο μάλλον πριν μισό αιώνα . . .

Πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό του ήλθε η διεθνής αναγνώριση. Ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Νίκο Σκαλκώτα από το Konzertaus του Βερολίνου καθώς και το πρώτο διεθνές επιστημονικό μουσικολογικό συνέδριο για το έργο του, στο πλαίσιο του εορτασμού της χιλιετίας, έφεραν το όνομα του μεγάλου συνθέτη στο παγκόσμιο προσκήνιο. Ακολούθησε η Πλήρης Έκδοση Σκαλκώτα με τη δισκογράφηση των συνθέσεών του. Ο διεθνής τύπος κάνει λόγο για "τον Μεγάλο Έλληνα" σήμερα θεωρείται ένας από τους σημαντικούς συνθέτες του 20ου αιώνα. 
Για όποιον θέλει να ακούσει κάποια από τα γνωστά έργα του:

22 σχόλια:

Ιορδανίδου Όλγα είπε...

Συγκλονιστικές ζωές που συμπυκνώνουν σε λίγα χρόνια μέσα, εμπειρία και προσφορά, παρακαταθήκη ζωής στους αιώνες. Η σχέση μου με την μουσική περιορίζεται στο ρόλο της ακροάτριας.Ζηλεύω αυτό το κάτι που σας κάνει μουσικούς,ζηλεύω τους ήχους που αφουγκράζεστε,μπορεί κανείς να φανταστεί ζωή χωρίς μουσική;Στη θέση σου δεν θα αντιστεκόμουν για πολύ. Θα παραδινόμουν και όπου βγει

Μαρία Δριμή είπε...

Σήμερα το πρωί ξύπνησα στο νοσοκομείο μετά από εφημερία με μια σχετική δυσθυμία. Η ανάρτησή σου, πρωινή-πρωινή, μου έφτιαξε τη διάθεση. Χαίρομαι που άρχισες να γράφεις με τόσο εμπεριστατωμένο τρόπο για τη μουσική που τόσο αγαπάς.
Πρέπει να παραδεχτώ ότι με διακατέχει μια προκατάληψη για τους ατονικούς δημιουργούς. Όμως αυτό έχει να κάνει με τη γενικότερη στάση μου να προτιμώ τις περισσότερο κλασσικές φόρμες στην κάθε είδους έκφραση.
Διαβάζοντας τη βιογραφία του Μητρόπουλου, άκουσα εκ παραλλήλου αρκετούς ατονικούς συνθέτες. Τα τονικά έργα του Σκαλκώτα, όπως οι Ελληνικοί Χοροί, είναι εξαιρετικά στο δικό μου συντηρητικό αυτί.
Παρά το ότι ο Μητρόπουλος σε όλη του την καριέρα υποστήριζε τα καινούρια μουσικά πράγματα, η στάση του απέναντι στον Σκαλκώτα ήταν μάλλον αδιάφορη. Περιέλαβε στο ρεπερτόριό του τέσσερις από τους Χορούς, τους οποίους διηύθυνε μοναδικά και ηχογράφησε στην Columbia. Όμως, παρά τις προσπάθειες της Καίτης Κατσογιάννη να τραβήξει το ενδιαφέρον του Μητρόπουλου σε κάποιο από τα άλλα έργα του Σκαλκώτα, ο μαέστρος δεν θέλησε να ασχοληθεί περισσότερο. Φαινόταν να περνά περιόδους αυτοαμφισβήτησης, κατά τις οποίες αδυνατούσε να υποστηρίξει δυσνόητους ή παραγνωρισμένους συνθέτες. Παρόλα αυτά, όταν το 1949 πέθανε ο Σκαλκώτας, ο Μητρόπουλος σε συνέντευξη που έδωσε στο ραδιοφωνικό σταθμό "Φωνή της Αμερικής",δήλωσε για την ευθύνη του ελληνικού πνευματικού κατεστημένου: "Τον Σκαλκώτα τον σκότωσαν στ' αλήθεια. Και αν δεν είχα φύγει, θα είχαν σκοτώσει κι εμένα".
Προχθές το μεσημέρι, στάθηκα μπροστά από τη "Θάλασσα" σε ένα κεντρικό δισκοπωλείο της Αθήνας, αλλά τελικά δεν το αποφάσισα να το αγοράσω. Μόλις ξαναπάω, νομίζω ότι θα την πάρω. Ποια έργα μου συστήνεις εκτός των Χορών; (να μην είναι εντελώς ατονικά και υποστώ πολιτισμικό σοκ!)

Margo είπε...

Carpe Diem
Μην υποβαθμίζεις το ρόλο του ακροατή, πολλές φορές θα ήθελα να είμαι μόνο ακροατής να απολαμβάνω τη μουσική και όχι να την αναλύω.
Οι μουσικές επιλογές που κάνεις μου αρέσουν πολύ! Είναι εσύ!!

Υ.Σ Η δημιουργική κρίση μοιάζει με θάνατο που δε ξέρω αν ξεπεράσω ποτέ. Αν τα καταφέρω θα κάνω πολλούς "δικούς μου" δυστυχείς.
Δεν έχουν άδικο αν παραδοθώ θα χαθώ...
Καλή σου μέρα & Καλή Πρωτοχρονιά!

Roadartist είπε...

Πολύ όμορφο αφιέρωμα..
Ευχαριστούμε για το χρονο που αφιερωσες, άξιζε πραγματικά!
Δυστυχώς ..πολλά ταλέντα χάνονται.. αυτό το "είναι τρελός! Για να γράφει τέτοια μουσική δεν μπορεί παρά να είναι τρελός!" ..είναι η αμφισβήτηση σε κάτι αρκετά πιο "υψηλό" από εσένα που δε το φτάνεις..και γι'αυτό το απορρίπτεις. πολύ άσχημο.. αλλά συμβαίνει δυστυχώς.. Οτι ειναι ανωτερο σου, αντι να το παραδεκτείς, να το απορρίπτεις γιατί δε μπορείς να το συλλάβεις..
Και η δημιουργία ίσως είναι κάποιες στιγμές καταδικασμένη στη μοναξιά.. μέσα στην οποία όμως δεν νιώθεις μόνος.. Οχου..χεχε χρονιάρες μέρες το βάρυνα!
Φιλάκια, Καλή χρονιά :)

Margo είπε...

Maria Καλημέρα
Δεν έχεις άδικο για την ατονική μουσική. Είναι δύσκολη γιατί έχουμε συνηθίσει σε άλλα ακούσματα αυτά που έρχονται από την κλασική & ρομαντική περίοδο περισσότερο. Κάποτε ίσως να αλλάξει αυτό. Αν ένας Αρχαίος Έλληνας άκουγε μία φούγκα του Bach θα είχε την ίδια αποστροφή. Πώς θα φαινόταν σε κάποιον που η μόνη συνήχηση που έχει μάθει να ακούει είναι 8η ή 5η, να ακούσει ξαφνικά 3η,6η ή μία συγχορδία μεθ' εβδόμης; Σίγουρα δεν είναι εύκολο και εγώ δεν θα έβαζα ποτέ στο blog ατονική μουσική όμως αν ασχοληθείς θα ανακαλύψεις ένα θυσαυρό. Θα δεις ότι οι δυνατότητες των οργάνων ή της ορχήστρας πολλαπλασιάζονται, αποκτάς μία ελευθερία δημιουργίας και έκφρασης που πολλές φορές δεν ελέγχεται, με αποτέλεσματα όχι καλά πολλές φορές. "Κακά" έργα όμως πάντα υπήρχαν. Φαντάσου το πιάνο σου (αφού έχεις περάσει βέβαια την κλασική παιδεία) να αρχίζεις να πειραματίζεσαι με τις χορδές, με πένα ή με τα δάκτυλα ή και με διάφορα αντικείμενα, με το ξύλο του επίπλου, με ένα ψίθιρο, με ένα χτύπημα τον ποδιών, να συμμετέχεις με όλο σου το σώμα σε ένα όχι τυχαίο αλλά καλοσχεδιασμένο αποτέλεσμα, που να μην υστερεί σε τίποτα από την τονική μουσική σε ένταση, ευαισθησία, μουσική συνέπεια. Είναι σαν να έχεις ένα νέο όργανο στο σπίτι σου, νέα μουσική.
Παλαιότερα δεν συμπαθούσα ιδιαίτερα την αφηρημένη τέχνη, όταν έκανα όμως ιστορία της τέχνης και κατάλαβα πώς το χρώμα, η φόρμα, η υφή μπορούν να γίνουν τα εργαλεία του ζωγράφου για να εκφραστεί, χωρίς την δέσμευση του ρεαλισμού, ενθουσιάστηκα με αυτή τη νέα οπτική και τις απεριόριστες δυνατότητες που προσφέρει. Βέβαια νομίζω είναι πιο εύκολα τα πράγματα στα εισαστικά, για να έχει οπαδούς η μοντέρνα τέχνη.
Γι' αυτό που με ρωτάς θα ήταν πιο ασφαλές να ακούσεις έργα του μέσα από το youtube. Εκτός από τους χορούς έχει τη θάλασσα, την επιστροφή του Οδυσσέα, τα 32 κομμάτια για πιάνο κ.α

Margo είπε...

Γεια σου καλλιτεχνάκι του δρόμου!
Καλά τα λες, το βάρυνα μέρες που είναι. Προβλέπω ως άλλη Λίτσα Πατέρα, ένα πολύ πολύ ενδιαφέρον 2009!!
Καλή Πρωτοχρονιά θα τα πούμε με τον νέο χρόνο. Φιλιά!

Roadartist είπε...

Λοιπον..κοίτα να γελάσεις..
Γεμάτη αλεύρια από τις δίπλες που φτιάχνω (χοχοχο..για να ευχαριστήσω κ τη μητέρα μου, κατάλλα είμαι πανάσχετη..:())
περασα να σου απαντησω σε αυτο που μολις διαβασα στο μπλογκ (αργοτερα θα απαντησω κ εκει)..
Λοιπον υπαρχουν στιγμες που αισθανομαι οτι αδικώ κάποιους και πραγματικά νιώθω άσχημα.
Γιατί ενώ θέλω δεν εχω το χρονο να περασω, ή μπορεί να περνάω και να μην αφήνω οτι θα ήθελα (ή κάποιες φορές να μην αφήνω καθόλου σχολια).
Δε με ευχαριστεί αυτό, αλλά οπως προβλεπω και με την αφιξη του 09 ο χρονος μου θα μειωθει στο ελαχιστο.
Οπότε καλώς ή κακώς, από κάποια blogs δε περνώ καθόλου, σε άλλα αραιά, ενώ σε ορισμένα άλλα κολλάω και προσπαθώ να περνώ συχνά κ να διαβάζω οτι έχασα..;)
Τρέχα γύρευε.. Προσπαθώ να ισορροπώ τα πράγματα.. τώρα σίγουρα δε τα καταφέρνω και κάποιους θα αδικώ :(
Κάπου ήθελα να τα πω και σε βρήκα εύκαιρη!!! Μεχρι κ ποστ έχω σκεφτεί να γράψω κ ν'απολογηθώ .. αλλά δε το έχω κανει ακομη. :))
Αντε φιλάκια, καλή πρωτοχρονιά ;)
Φυσικά κ θα τα λέμε, να σαι καλα!!

Δημιουργία είπε...

Πολυ ομορφη -και συγχρονως ενημερωτικη- η αναρτηση σου Margo.
Σου ευχομαι ο νεος χρονος να φερει σ'εσενα και στην οικογενεια σου υγεια και ολα τα καλα κοριτσι μου.

Margo είπε...

Γλυκειά Κατερίνα μου σε ευχαριστώ πολύ να είσαι καλά εσύ και η όμορφη οικογένειά σου. Καλή Χρονιά, χαρά και υγεία εύχομαι!!

molemou είπε...

Τις ευχές μου για ότι καλύτερο σε σένα και την οικογένεια σου

marianaonice είπε...

Σ' ευχαριστούμε για την παρουσίαση αυτή!
Και η μουσική υπέροχη!
Καλή χρονιά!
Υγεία κι αγάπη!

Τα σπορτέξ είπε...

Χρονια καλα,
Κι εσενα σε ευχαριστω για την διαδυκτιακη "παρεα" μεσω των αναρτησεων σου..



Καλη χρονια

Eulie Aeglie είπε...

Να έχεις μια ευλογημένη χρονιά, Margo.

Ανδρέας Καρακόκκινος είπε...

Εύχομαι μια χρονιά γεμάτη από νότες αγάπης

Standin'AtTheCrossroads είπε...

Σ'αυτή την στροφή του Χρόνου..


Το γνωρίζουμε οτι τέμνουμε το χρόνο, προκειμένου να μην χαθούμε στο άπειρο. Αυτό δεν μας απαλάσσει από την ικανότητα να ευχόμαστε.


Εύχομαι, λοιπόν,
Στην επόμενη χρονιά, να μην δώσουμε μόνο ευχές.
Να μην είναι ένας ακόμη χρόνος, αλλά ένας χρόνος συνειδητός.


Να είναι ένας χρόνος που θα στοιχηματίσουμε για το "ευ" το δικό μας και των γύρω μας και οχι για κάποιες "παραγωγικότητες"


Να είναι ένας χρόνος που θα ζηλεύαμε αν τον ζούσε κάποιος άλλος.


Καλή χρονιά!

πουαντερι είπε...

Ευχομαι σε σενα και ολη σου την οικογενεια μια χρονια γεματη υγεια και αγαπη.

Dorothy είπε...

Καλή χρονιά Margo! Το 2009 να είναι για σένα και γι'αυτούς που αγαπάς απλά υπέροχο!

creationsbyeve είπε...

πολύ ενημερωτικό αφιέρωμα!
Τις καλύτερες ευχές μου για τη νέα χρονιά!Εύχομαι να είναι γεμάτη αγάπη, χαρά,υγεία, ευημερία!!!

Margo είπε...

molemou
Τις καλύτερες ευχές μου και σένα και στα όμορφα λουλουδάκια σου!


Μαριάννα
Υγεία αγάπη και ελπίδα, όσο περνάει ο καιρός τη χρειαζόμαστε όλο και περισσότερο!


Τρεχαλάκη
Τρέχοντας η ζωή ομορφαίνει σωστά; Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αγαπήσουμε τη ζωή και εσύ σίγουρα τον έχεις βρει τον τρόπο. Να είσαι πάντα καλά... ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!

Margo είπε...

Aeglie
Θα ευχόμουν να είσαι καλά και να γράφεις και τη νέα χρονιά και εγώ να είμαι εδώ και να σε διαβάζω. Ευχαριστώ....


and33
Σε ευχαριστώ πολύ. Νότες, λόγια, σκέψεις αγάπης σε όλους μας και να μπορούμε να τις μοιραζόμαστε...


BlackCatBone
Ναι θα είναι ένας χρόνος που θα ζηλεύαμε αν τον ζούσε κάποιος άλλος. Στο χέρι μας είναι!!

Margo είπε...

Πουαντερί
Εύχομαι τα καλύτερα για τη νέα χρονιά και σε σένα και την όμορφη οικογένειά σου!

Υπέροχο Ντοροθάκι
Μια υπέροχη χρονιά και σε σένα εύχομαι και κυρίως να βρεις το δρόμο σου εδώ κοντά μας και να μη χρειαστεί να ξενιτευτείς.

KAΛΗ ΧΡΟΝΙΑ Εύη πάνω απ' όλα υγεία και να έχουμε κοντά μας ανθρώπους που να αγαπάμε και να μας αγαπάνε .

Eulie Aeglie είπε...

Ξαναγυρίζω εδώ, να διαβάσω αυτό το πολύ ενδιαφέρον κείμενο. Ακούω τη μουσική του από το Τρίτο Πρόγραμμα. Στ' αλήθεια, πόσο χρόνο χρειαζόμαστε ν' αναγνωρίσουμε τα εξαιρετικά έργα και την αφοσίωση των ανθρώπων που μας τα κληροδότησαν;